Merhaba! Bugün sana Almanca’da geçmiş zaman kullanımından bahsedeceğim. Bu yazıda Perfekt ve Präteritum arasındaki farkları açıklayacağım. Hazırsan başlayalım!
Perfekt Nedir?
Perfekt, geçmişte tamamlanmış bir eylemden bahsederken kullanılan bir zamandır. Bu zamanı oluşturmak için “haben” veya “sein” yardımcı fiilleri kullanılır. Yardımcı fiilden sonra fiilin mastar halini alırız.
Fiil Çekimleri
İşte “haben” ile birlikte fiil çekimleri:
| Fiil | Mastar Hali | “haben” yardımcı fiili ile Perfekt |
|---|---|---|
| Machen | Gemacht | Ich habe gemacht |
| Lesen | Gelesen | Du hast gelesen |
| Spielen | Gespielt | Er/sie/es hat gespielt |
| Essen | Gegessen | Wir haben gegessen |
| Gehen | Gegangen | Ihr habt gegangen |
| Schlafen | Geschlafen | Sie haben geschlafen |
Örnek Cümleler
- Ich habe gestern Deutsch gelernt. (Dün Almanca öğrendim.)
- Du hast schon dein Essen gegessen. (Sen yemeğini zaten yedin.)
- Er hat gestern im Park Fußball gespielt. (O, dün parkta futbol oynadı.)
- Wir haben ein neues Auto gekauft. (Biz yeni bir araba satın aldık.)
- Ihr habt den ganzen Tag ferngesehen. (Siz tüm gün televizyon izlediniz.)
Präteritum Nedir?
Präteritum, geçmişte tamamlanmış bir eylemden bahsederken kullanılan bir başka zamandır. Bu zamanı oluşturmak için fiilin köküne “te” veya “et” ekleriz.
Fiil Çekimleri
İşte Präteritum’da “machen” fiilinin çekimleri:
| Fiil | Präteritum |
|---|---|
| Machen | Machte |
| Lesen | Las |
| Spielen | Spielte |
| Essen | Aß |
| Gehen | Ging |
| Schlafen | Schlief |
Örnek Cümleler
- Ich lernte Deutsch als ich jung war. (Ben gençken Almanca öğrendim.)
- Du lasst gern Bücher. (Sen kitap okumayı severdin.)
- Er spielte gestern im Park Fußball. (O, dün parkta futbol oynadı.)
- Wir kauften ein neues Auto. (Biz yeni bir araba satın aldık.)
- Ihr gingt gestern ins Kino. (Siz dün sinemaya gittiniz.)
- Sie schlief gestern bis spät in die Nacht. (O, dün geç saatlere kadar uyudu.)
Perfekt mi Präteritum mu Kullanmalıyız?
Peki hangi zamanı kullanmalıyız? Aslında bunun bir kuralı yok. Ancak bazı durumlarda Perfekt, bazı durumlarda Präteritum daha sık kullanılır.
Konuşma Dili vs. Yazı Dili
Günlük konuşma dilinde, genellikle Perfekt kullanılır. Örneğin “Ich habe gestern Deutsch gelernt.” (Dün Almanca öğrendim.) Ancak resmi yazılarda ve edebiyatta Präteritum daha yaygındır.
Zaman Kavramı
Eğer bahsettiğiniz olay geçmişte kalmış ve artık devam etmiyorsa Perfekt kullanılır. Örneğin “Ich habe gestern Deutsch gelernt.” (Dün Almanca öğrendim.) Ancak eğer bahsettiğiniz olay hala devam ediyorsa Präteritum kullanılır. Örneğin “Als ich jung war, lernte ich Deutsch.” (Ben gençken Almanca öğrendim.)
Örnek Cümleler
- Gestern habe ich im Park Fußball gespielt. (Dün parkta futbol oynadım.) (Perfekt)
- Ich spielte als Kind oft im Park Fußball. (Ben çocukken sık sık parkta futbol oynardım.) (Präteritum)
- Gestern haben wir ein neues Auto gekauft. (Dün yeni bir araba satın aldık.) (Perfekt)
- Als wir jung waren, kauften wir ein neues Auto. (Biz gençken yeni bir araba satın aldık.) (Präteritum)
Yanlış Kullanımlar
Bazı durumlarda, Almanca öğrenenler “haben” ve “sein” yardımcı fiillerini yanlış kullanırlar. Ayrıca, yanlış fiil çekimleri de yaygın hatalardan biridir.
“Haben” ve “Sein” Fiilleri
“Haben” yardımcı fiili, birçok fiil için kullanılırken “Sein” yardımcı fiili sadece belirli fiillerle birlikte kullanılır. Bunlar şunlardır:
- Verbs of motion: Gehen (gitmek), fahren (araçla gitmek), laufen (koşmak), fliegen (uçmak), schwimmen (yüzmek), usw. (vb.)
- Verbs of change: Werden (olmak), bleiben (kalmak), sterben (ölmek), usw. (vb.)
Yanlış Çekimler
Almanca fiil çekimleri, diğer dillere göre oldukça zordur. Bu nedenle, yanlış fiil çekimleri de sıkça yapılır. Özellikle “haben” ve “sein” yardımcı fiillerinin çekimleri yanlış yapılır. Bu nedenle, fiil çekimlerini sık sık tekrarlamak ve öğrenmek önemlidir.
Alıştırmalar
Almanca öğrenirken, fiil çekimlerini ve zamanları sık sık tekrarlamak önemlidir. Aşağıda birkaç alıştırma bulacaksın. Bu alıştırmaları yaparak hem fiil çekimlerini hem de zamanları öğrenebilirsin.
- Aşağıdaki cümleleri Perfekt zamanda yazın.
- Ich gehe in die Schule. (Okula gidiyorum.)
- Du spielst gerne Fußball. (Sen futbol oynamayı seversin.)
- Wir machen eine Party. (Biz parti yapıyoruz.)
- Sie singt gerne. (O, şarkı söylemeyi sever.)
- Aşağıdaki cümleleri Präteritum zamanda yazın.
- Ich lerne Deutsch. (Ben Almanca öğreniyorum.)
- Du liest gerne Bücher. (Sen kitap okumayı seversin.)
- Wir kaufen ein neues Auto. (Biz yeni bir araba satın alıyoruz.)
- Sie geht oft ins Kino. (O, sık sık sinemaya gider.)
Özet
Almanca’da, Perfekt ve Präteritum arasında farklılıklar vardır. Perfekt, genellikle günlük konuşma dilinde kullanılırken, Präteritum daha çok yazı dilinde ve edebiyatta kullanılır. Ancak hangi zamana kullanacağınız konuşmanın veya yazmanın türüne ve zamana bağlıdır.